Is je kind helemaal gek op de tablet, laptop of tv? Dan kunnen duidelijke afspraken, zeker bij jonge kinderen, goed van pas komen. Waar moet je als ouder zeker rekening mee houden? En waarover spreken jullie dan best het een en ander af?
Voor je begint: de basics
Voor je afspraken gaat maken, is het een goed idee om even na te denken over je aanpak. Probeer deze basics in gedachten te houden:
Maak er tweerichtingsverkeer van.
Afspraken maak je best samen met je kind. Zo begrijpt je kind beter waarom iets wel of niet kan en heeft het er sneller vrede mee. Misschien heeft je kind zelfs sterke argumenten om het een beetje anders aan te pakken? Bovendien geef je als ouder zo de boodschap mee dat alles bespreekbaar is. Ook dingen waar je kind zélf mee worstelt, nu of later.
Zet je roze bril op.
Aan schermen kan je kind veel plezier beleven. Toffe filmpjes kijken, videobellen met familie, zelf foto’s maken en bewerken … Durf schermtijd dan ook positief te benaderen en focus niet te veel op de mogelijke risico’s.
Weet dat er veel soorten schermtijd zijn.
3 uur schermtijd kan bestaan uit 3 uur gamen … of uit een mix van gamen, huiswerk maken, videobellen én zelf een filmpje maken. In het laatste geval is schermtijd niet alleen een vorm van ontspanning: je kind leert er ook iets van, kan z’n creativiteit ermee kwijt en houdt er sociaal contact aan over. Wees je daarvan bewust als je afspraken maakt.
Weeg je principes af.
Wat vind je als ouder het allerbelangrijkst? Elke avond gezellig samen eten, zonder schermen aan tafel? Wil je vooral dat je kind genoeg slaap krijgt? Of is school in jullie gezin prioriteit nummer één? Choose your battles en kies een aantal zaken uit waar je echt op wil inzetten. Als iedereen het eens is over de normen en waarden binnen jullie gezin, is de kans op succes het grootst.
6 zaken om afspraken rond te maken
En dan nu: het echte werk! Maar euh, waarover moeten die afspraken dan gaan? Deze 6 onderwerpen kan je op de agenda zetten:
1. Waar, wanneer, wat en hoelang?
Spreek af waar en wanneer je kind schermtijd mag beleven. Dat kan gaan van ‘enkel na het avondeten, altijd in de woonkamer’ tot ‘dat kies je zelf, zolang je huiswerk maar af is’. Bepaal ook hoeveel schermtijd aanvaardbaar is. Leg daarbij uit dat te veel schermtijd schadelijk kan zijn voor je ogen en je nachtrust kan hinderen.
Daarnaast kan je het ook even hebben over wat wel en niet oké is. Mag je kind bijvoorbeeld chatten met vreemden tijdens een potje gamen? Zelf foto’s en filmpjes online zetten? Alles kijken dat er op YouTube te vinden is?
2. Zijn er uitzonderingen?
Misschien wil je met sommige soorten schermtijd wat flexibeler omspringen dan met andere. Valt huiswerk bijvoorbeeld ook onder de afgesproken tijdslimiet? Hoe zit het met programmeren of creatief bezig zijn met een scherm? En natuurlijk: gelden er in het weekend en in de vakantie andere regels dan op schoolavonden?
3. Voor wie gelden de regels?
Samen scherm aan, samen scherm uit? Of mag je als ouder wat langer naar een scherm kijken dan je kind? De kans bestaat dat kinderen (slash wijsneuzen) hier vragen over gaan stellen. Zorg dat je een antwoord klaar hebt waar het hele gezin zich in kan vinden. Dat geldt ook als er verschillende afspraken zijn voor jongere en oudere kinderen – want ook dat is heel normaal.
4. Waarvoor klopt je kind eerst bij mama of papa aan?
Sommige dingen zal je kind gerust op eigen houtje kunnen doen, maar voor andere vind je het misschien nog nét iets te vroeg. Is je kind al oud genoeg om zelf betalingen te doen? Of om in te schatten welke vriendschapsverzoeken je beter wel en niet aanvaardt? Spreek af in welke situaties je kind eerst even om hulp of toestemming komt vragen.
5. Hoe maken jullie het jezelf makkelijker?
Allemaal goed en wel, die afspraken, maar hoe zorgen jullie dat iedereen ze ook nakomt? Het kan zijn dat jullie daar wel wat technologische hulpmiddeltjes bij kunnen gebruiken. Voor ouders kunnen de instellingen voor parental control dan heel handig zijn.
Daarnaast kan je kind ook zélf een aantal zaken instellen. Is je kind vaak afgeleid door meldingen, dan kan het op de tablet bijvoorbeeld de modus ‘niet storen’ inschakelen wanneer het research doet voor school. Een timer geeft je kind dan weer een goed beeld van de resterende schermtijd, waardoor stoppen soms makkelijker is.
6. Wat als je kind de afspraken niet nakomt?
Niet onbelangrijk: wat zal er gebeuren als de regels niet nageleefd worden? Verdwijnt die tablet of smartphone dan tijdelijk in de kast? Of neem je andere maatregelen? Maak dit op voorhand duidelijk, zodat je kind goed begrijpt wat de gevolgen zijn en discussies vermeden worden.
Je kan dit filmpje laten zien als luchtige manier om het thema aan te kaarten. Vraag naar de eigen ervaringen: Heeft je kind zich al eens geërgerd aan phubbende vrienden? Geeft je kind toe het soms ook wel eens te doen? Als je als ouder ook merkt dat je kind veel achter zijn schermpje zit, geef dat dan aan en vertel dat je je er zorgen om maakt.
Gelukt? Wacht, vergeet dit niet!
Denk eraan om je afspraken vast te leggen op papier. Bij jongere kinderen kan deze kleurplaat goed van pas komen. Oudere kinderen kan je dan weer een officieel smartphonecontract voorleggen.
Weet ook dat afspraken die op papier staan, daarom nog niet in steen gebeiteld zijn. Groei mee met je kind(eren) en aarzel niet om de regels te herbekijken als de tijd daar rijp voor is!