Snel even je kind voor de televisie zetten, nog snel een paar mailtjes van het werk beantwoorden bij het eten of thuiskomen en in de zetel door sociale media scrollen om tot rust te komen na een drukke werkdag. We doen het allemaal wel eens, maar denken er niet altijd bij na of we op die manier wel het goede voorbeeld geven aan ons kind. Is het zo erg als ik mijn kind soms even voor de televisie zet om zelf iets gedaan te krijgen? Is het oké dat er andere regels gelden voor ouders en kinderen? En vooral: hoe doen andere ouders dat eigenlijk? MediaNest ging op zoek naar jullie ervaringen en legde ze voor aan een aantal experten.
“Als een alleenstaande mama kunnen de dagen thuis nogal chaotisch verlopen. Na het werk vlug Nicolas (3) ophalen, dan wat koken, was, plas, strijk,..noem maar op. Dit verloopt niet altijd even vlot, omdat Nicolas nog vrij klein is en natuurlijk ook vaak aandacht opeist. Ik probeer als mama zo goed mogelijk het voorbeeld te geven aan hem, maar soms wanneer ik moe ben of geen energie heb om met hem te spelen, durf ik hem wel eens voor de tv te zetten. Dit is dan eerder uit gemak en zodat ik wat tijd voor mezelf heb. Van andere ouders hoor ik allerlei negatieve verhalen over jonge kinderen en televisie, maar kan dit echt zoveel kwaad?"
Wat zeggen de experts?
De tv als babysit? Dat moet af en toe kunnen.
Davy Nijs, onderzoeker en mediapedagoog: Neen, Annemie hoeft zich niet schuldig te voelen. Op sommige momenten, en bewust, moet dit kunnen. Het doet me denken aan een mooi citaat van Jodie Gold (2015) “Virtuele potloden zijn een fantastische vervanger als je stiften vergeten bent”. Waarmee ze eigenlijk wil zeggen dat technologie en media een aanvulling kunnen zijn op de ervaringen van peuters en kleuters, maar geen ‘must’.
"Wanneer ik 's avonds thuis kom na een werkdag heb ik vaak de nood om even in de zetel te zitten en mijn sociale media te checken. Vaak voel ik me dan een slecht persoon omdat ik de tijd dat ik op mijn smartphone zit ook zou kunnen inwisselen voor wat tijd met mijn kinderen. Daarbovenop heb ik ook het gevoel dat ik misschien zo wel het slechte voorbeeld geef: ze komen namelijk vaak naast me in de zetel zitten en checken dan ook hun telefoon of de tablet omdat dit een gewoonte is geworden. Nu ik erover nadenk is dit best wel asociaal, zo met 3 in een rijtje naast elkaar zitten zonder met elkaar te babbelen."
We zitten dan met 3 in de zetel, allemaal op een rij, en iedereen is bezig met de smartphone of tablet. Nu ik erbij nadenk best asociaal niet?
"Aangezien mijn vrouw minder met haar smartphone bezig is probeert zij in het gezin wel het juiste voorbeeld te geven. Maar heeft het wel zin dat we regels opleggen, terwijl we eigenlijk zelf de smartphone nog veel gebruiken?”
Wat zeggen de experten?
Plan samen bewust offline tijd in
Gert Van Daele, experte Provinciaal Veiligheidsinstituut: “Af en toe eens doelloos door Facebook scrollen, wie doet dat niet. De tijdlijn van Facebook is zo ontworpen dat je eindeloos kunt scrollen. Elke keer wanneer je iets 'leuks' of 'interessants' beet hebt, word je beloond met een shotje dopamine - het gelukshormoon - waardoor je blijft scrollen... 56% van de Vlamingen vindt sociale media te tijdsintensief. Stel daarom tijdslimieten in voor jezelf en zorg dat je ook bewust tijd offline plant. Zet de smartphone af en toe samen buitenspel. Maak samen afspraken over smartphonevrije momenten. Wanneer je deze momenten op regelmatige basis herhaalt (bijvoorbeeld zondagochtend), worden ze snel ‘traditie’. Stop tijdens deze momenten alle telefoons in een smartphonebox, die je op een vaste plaats in huis zet."
Afspraken hoeven niet voor elk gezinslid hetzelfde te zijn
Davy Nijs, onderzoeker en mediapedagoog: "Als ouder geef je uiteraard het goede voorbeeld. Maar afspraken en regels hoeven niet voor ieder gezinslid hetzelfde te zijn. Zo kan het ook zijn dat er andere regels gelden voor de volwassenen (vb. de smartphone kan wel gebruikt worden want het is ook vaak een werkinstrument). Naast gezamenlijke momenten op een scherm, zorg je er als gezin best ook voor dat er voldoende schermloze momenten en zelfs schermloze locaties in huis zijn."
“Als jonge mama ben ik door de dag bezig met het zorgen voor mijn kinderen en in de avond ga ik vaak sporten. Omdat ik daardoor vaak niet veel tijd heb om met vriendinnen af te spreken, probeer ik toch contact met hen te onderhouden via Whatsapp. Mijn smartphone gaat dus doorheen de dag overal mee naar toe. Overlaatst zaten we aan de eettafel voor de lunch en merkte ik op dat de kleinste van thuis mee wou kijken met wat ik aan het doen was op mijn smartphone. Toen dacht ik wel even van oei, wij als ouders moeten het goede voorbeeld geven. Ik zeg altijd dat ik het enorm storend vind dat mensen op hun gsm zitten wanneer ik tegen hen babbel, maar ik besef soms niet dat ik het zelf ook doe."
We betrappen ons er soms alle twee op dat wij aan tafel staan, en dan komt ons zoontje: Meekijken, meekijken. En dan besef je wel: ahja, shit, ik ben inderdaad op mijn gsm bezig.
Zelf zou ik dus even mijn werkmails checken tijdens het eten maar ik zou een opmerking geven wanneer mijn kinderen teveel op hun tablet zitten. Als moeder probeer ik hier dus meer op te letten, daarom heb ik thuis het technologieplantje ingevoerd. Dit is een plek waar we de digitale apparaten verzamelen en de kinderen mogen enkel iets nemen wanneer wij toestemming geven. Dit betekent natuurlijk wel dat ook wij ons hieraan moeten houden. Mijn man vindt dat dit erover gaat en dat we de kinderen zelf moeten laten kiezen, maar zijn de kinderen wel oud genoeg om zelf te kiezen?
Wat zeggen de experten?
Maatregelen als het technologieplantje zijn een goed idee, maar doe zelf ook mee
Gert Van Daele, experte van het Provinciaal Veiligheidsinstituut: “Tegenwoordig hebben we onze smartphone altijd bij ons. Het perfecte hulpmiddel om dode momenten tot leven te wekken met een digitale snack. Maar je brein heeft die dode momenten nodig om te archiveren, te dagdromen of tot rust te komen. Het technologieplantje is een goed idee, op voorwaarde dat de ouders ook meedoen. Zo word je niet in de verleiding gebracht om je smartphone om de haverklap boven te halen. Uit het zicht wordt na een tijdje uit het hart.”